کد مطلب:48735 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

تفسير موضوعي را تعريف كنيد و روشهاي موجود در اين زمينه را بيان كنيد؟

قرآن كريم كتابي است كه در طول 23 سال با توجه به نيازها و شرايط مختلف اجتماعي و حوادث گوناگون و مراحل مختلف تربيتي نازل شده است و همگام با حيات جامعه اسلامي پيش رفته، با اين حال به زمان و مكان خاصي بسته نيست. موضوعات اسلامي و ديني در آيههاي قرآن كريم پراكنده است. منظور از تفسير موضوعي اين است كه آيههاي مختلفي كه دربارة يك موضوع در سرتاسر قرآن در حوادث و فرصتهاي مختلف آمده است، جمع آوري و جمع بندي گردد و از مجموع آن نظر قرآن دربارة آن موضوع و ابعاد آن روشن شود.

مانند آيههاي مربوط به دلايل خداشناسي از قبيل فطرت، برهان نظم، برهان وجوب و امكان و ديگر براهين در كنار هم چيده شود و از آن جا كه آيههاي قرآن يك ديگر را تفسير ميكنند، ابعاد اين موضوع روشن ميگردد.

در تفسير موضوعي تنها در رساندن پيامهاي قرآن تلاش ميشود و به جنبههاي فني آن چندان توجه نميشود، مگر تا اندازهاي كه به موضوع بحث مربوط است.

دو روش براي تفسير موضوعي مطرح است:

1. نخست همة مسائل مطرح شده در قرآن را بيرون آورند، سپس آيههاي مربوط به هر يك را جدا و در يك جا گرد آورده و با در نظر گرفتن مجموع آن آيهها موضوع را بررسي كنند، لذا مسائل برگرفته از قرآن، دسته بندي شده، با نظمي طبيعي و به ترتيب، مورد بحث قرار ميگيرند.

در حقيقت، اين گونه تفسير موضوعي، پاي سخن قرآن نشستن و گوش فرا دادن به آن است، تا قرآن براي ما سخن بگويد و پيام خود را برساند و نقش ما تنها گرفتن پيامهاي قرآن است.

2. مسائل را از متن واقعيت دريافت ميكنيم و نيازهاي واقع در متن حيات را بررسي و گردآوري ميكنيم، سپس پاسخ آنها را از قرآن جست و جو ميكنيم، با اين باور كه قرآن، همواره پاسخ گوي نيازهاي روز است ودر واقع، با الهام گرفتن از نيازهاي ملموس حيات، با قرآن به گفت و گو مينشينيم، پرسشها را مطرح ميكنيم و پاسخهاي آن را از قرآن ميخواهيم.(ر.ك: تفسير و مفسران، محمد هادي معرفت، ج 2، ص 526 ـ 528، مؤسسه فرهنگي التمهيد; پيام قرآن، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 21 و 29، دار الكتب الاسلاميه.)